پچ کورد فیبر نوری در برنامههای کاربردی مخابراتی و ارتباطات دادهای بسیار مورد استفاده قرار میگیرد. اگرچه رایجترین کاربرد این قطعه برقراری اتصال بین دستگاههای مختلف است اما نقش مهمی نیز در پهنای باند، جستوجوی سریع و افزایش عملکرد شبکه دارد. انواع پچ کورد با کاربردهای مختلف و رنگهای متفاوت در بازار شبکه موجود است. آشنایی با رنگ بندی پچ کورد فیبر نوری باعث میشود تا هنگام مواجهه با انواع آن در بازار بتوانید یک انتخاب معتبر داشته باشید. بنابراین در این مطلب قصد داریم هر نکته ای که لازم است در زمینهی رنگ بندی پچ کورد فیبرنوری و تفاوت پچ کورد سبز و آبی بدانید را در اختیارتان گذاشتهایم. در اولین قدم بیایید بررسی کنیم پچ کورد فیبر نوری چیست؟
⏲ مدت زمان تخمینی مطالعه: 18 دقیقه
فهرست موضوعات
پچ کورد فیبر نوری چیست؟
در سادهترین تعریف پچ کورد فیبر نوری را میتوان همان کابل شبکه دانست با این تفاوت که اندازه آن بسیار کوتاه و همیشه روی دو سر آن سوکت قرار دارد. در واقع با پچ کورد میتوانید اتصالات مختلف مانند مودم، کابل Lan و … را برقرار سازید.
پچ کورد فیبرنوری (Fiber patch cord) که اغلب با نام جامپر نوری (optical jumper) و fiber patch lead نیز شناخته میشود، یک نوع کابل نوری برای اتصالات کانکتورهای LC، SC، MTRJ، ST و … است و در انتهای هر سیم قرار میگیرد. در واقع پچ کورد باعث اتصال یک سوئیچ یا سایر دستگاهها به کانکتور میشود. کانکتورها به پچ کورد اجازه میدهند تا به سرعت به یک سوئیچ نوری یا سایر دستگاههای مخابراتی/رایانهای متصل شوند.
در واقع پچ کورد مانند یک پخشکننده کلیدی در فضای داخلی شبیه به اتاق سرور یا مراکز داده عمل میکند.
بیشتر بخوانید: کابل فیبر نوری چیست؟
کر در فیبر نوری چیست؟
یکی از اصطلاحهای رایج در فیبر نوری کلمه کر یا core است. این کلمه به معنای هسته و به ناحیه انتقال نور اشاره دارد. کر فیبر نوری بخشی از فیبر است که هدایت نور را برعهده دارد. هرچقدر میزان کر یا هسته بیشتر باشد، نور بیشتری توسط کابل منتقل میشود.
سه اندازه اصلی هسته یا کر عبارتند از:
- قطر 9 میکرومتر (تک حالته)
- قطر 50 میکرومتر (چند حالته)
- قطر 62.5 میکرومتر (چند حالته)
معرفی محصول: پچ کورد فیبر نوری HPE LC – LC OM4 15m QK735A
مشخصات پچ کورد فیبر نوری
علاوه بر رنگ بندی پچ کورد فیبر نوری این قطعات دارای مشخصات رایج دیگری نیز هستند که عبارتند از:
- پایینترین میزان تلفات عبوری یا اتلاف قدرت سیگنال (insertion loss)
- تلفات بازگشتی بالا در برابر ناپیوستگی در سیستم انتقال نور (return loss)
- قابلیت تکرارپذیری
- قابلیت تبادلپذیری
- سازگارپذیری محیطی بالا
ساختار پچ کورد فیبر نوری
پچ کورد فیبر نوری از هستهای با ضریب شکست بالا ساخته شده که توسط پوششی با ضریب شکست کم و با الیاف آرامید احاطه میشود. شفافیت هسته (کر) امکان انتقال سیگنالهای نوری با تلفات بسیار پایین در فاصلههای زیاد را فراهم میسازد. الیاف آرامید با ضریب شکست پایین، نور را به داخل هسته منعکس میکند، در نتیجه از دست رفتن سیگنال به حداقلترین حالت میرسد.
معرفی محصول: پچ کورد فیبر نوری HPE LC – LC OM3 5m AJ836A
انواع پچ کورد فیبر نوری
پچ کوردهای فیبر نوری براساس مشخصات و استانداردهای مختلف مانند نوع کابل، نوع انتقال، نوع پوشش، نوع رابط (connector)، رنگبندی و معماری دستهبندی میشوند. رایجترین انواع پچ کورد فیبر نوری عبارتند از:
- پچ کورد فیبر نوری LC
- پچ کورد SC
- پچ کورد ST
- پچ کورد FC
- پچ کورد MTRJ
پچکورد MPO / MTP
پچ کورد MPO معروف به پچ کورد فیبر نوری چند حالته است. پچ کورد MPO یک کانکتور چند فیبری است که طبق استانداد IEC 61754-7 و TIA/EIA 604-5 تولید شده و میتواند تا 72 فیبر را در کوچکترین فضاها متصل سازد.
سیستمهای کابلی MPO یا MTP Trunk از پیش مونتاژ شده اند. و بهطور معمول با 8، 12 یا 24 فیبر برای مراکز داده و برنامههای کاربردی LAN استفاده میشود. (زیرا مونتاژ دستی کانکتور پلاگین در محلهای با 12 یا 24 فیبر در هنگام نصب غیرممکن است.)
پچ MPO 32، 48، 60 یا حتی 72 نیز موجود است اما بیشتر برای آرایههای چند فیبری با چگالی بالا در سوئیچهای نوری و در مقیاس بزرگ استفاده میشوند.
پچ MPO برای ایجاد شبکههای فیبر 40G یا 100G SR4 در چند حالته یا PSM4 در حالت تکی اتصال مستقیم بین فرستنده و گیرنده را برقرار میسازند. همچنین برای ارتباطهای طولانی از کابل و آداپتور MPO استفاده می شود.
معرفی محصول: پچ کورد فیبر نوری HPE LC – LC OM3 2m AJ835A
پچ کورد din
پچ کورد DIN بهدلیل داشتن کیفیت بالا و سازگاری با تمام تجهیزات استاندارد فیبر نوری و اتصالات، بسیار پرکاربرد است. از این محصول بیشتر برای اتصال میان تجهیزات شبکه، مخابرات، پروژه FTTX و زیرساختهای فیبر نوری، استفاده میشود.
پچ din در رنگ زرد و در دو نوع تک حالته (Single) و چند حالته (Multimode) به بازار عرضه و براساس استاندارد Telcordia GR-326، IEC، TIA/EIA و IEC تولید میشود.
معرفی محصول: پچ کورد فیبر نوری HPE LC – LC OM3 1m AJ834A
پچ کورد MU
پچ کورد MU در اندازه ای کوچک و حدود نصف کانکتور SC است. این مدل پچ دارای یک بدنه از پیش مونتاژ شده و همراه با محفظه و قالب پلاستیکی، عرضه میشود. پچ MU مطابق با استاندارد IEC 61 754-6 ساخته میشود.
بیشترین کاربرد MU برای تجهیزات انتقال و سوئیچینگ شبکه است. همچنین به دلیل عملکرد نوری بالا از این پچ برای سیستمهای ارتباطی SONET/SDH، ATM و WDM استفاده میشود. پچ MU در رنگ زرد یا نارنجی با سوکت آبی و بنفش عرضه میشود.
پچ کورد E2000
پچ کورد E2000 دارای سوکتهای فنری است که در هنگام بسته شدن کامل صدای قفل شدن (کلیک) آنها شنیده میشود. این نوع سوکت برای جلوگیری از گرد و غبار و محافظت از هرگونه آسیب طراحی شدهاند. پچ E2000 در حالت تکی (single) و مالتی مود (multimode) در بازار تجهیزات شبکه موجود است. همچنین این نوع پچ در مدلهای فیبرهای G655، OM2 و فیبر OM3 نیز ساخته میشود.
E2000 در رنگ زرد با سوکت سبز و بیشتر در صنعت مخابرات، شبکههای کامپیوتری، شبکههای CATV، تجهیزات ارتباطی و وسایل سنجش مورد استفاده قرار میگیرد.
انواع پچ کورد فیبر نوری مالتی مود و تفاوت آن
در حال حاضر طیف گستردهای از انواع پچ کورد فیبر نوری در بازار وجود دارد. فیبر تک حالته یا Single مانند OS2 و فیبرهای چند حالته یا مالتی مود مانند OM1، OM2، OM3، OM4. در انواع پچ کوردها هر دو سر کابل دارای یک کانکتور هیبریدی مانند SC، ST، FC، LC، MTRJ، E2000 است. انواع پچ کورد فیبر نوری مالتی مود که با استاندارد ISO 11801 ساخته میشوند. بهطورکلی دو نوع مالتی مود وجود دارد که تفاوت عمده آنها براساس قطر هسته است و عبارتند از:
- 5/125um Multimode MM Fiber (OM2, OM3, OM4,OM5)
- 50/125um Multimode MM Fiber (OM1)
دیگر تفاوت پچ کورد فیبر نوری مالتی مود بر اساس اندازه هسته، پهنای باند، سرعت داده، رنگ، نوع اتصال، منبع نوری و … است.
رایجترین انواع پچ کورد فیبرنوری مالتی مود براساس کانکتور عبارتند از:
- پچ کورد IC-IC (lc-lc multimode fiber patch cord)
- پچ کورد SC-SC (sc-sc multimode fiber patch cord)
- پچ کورد SC-IC (sc-lc multimode fiber patch cord)
پچ کورد فیبر نوری lc-lc
پچ کورد فیبر نوری LC مخفف Lucent Connector است و توسط Lucent Technologies در دهه 1990 توسعه داده شد. LC یک کانکتور فیبر نوری با فرم فاکتور کوچک است که بهدلیل سایز آن برای جایگزینی کانکتور SC مورد استفاده قرار میگیرد. این مدل پچ از یک فرول با قطر 1.25 میلیمتر استفاده میکند و اغلب در فرستندههای کوچک قابل اتصال با ضریب فرم (SFP) به کار میرود.
پچ کورد فیبر نوری SC-SC
SC مخفف Subscriber Connector، Square Connector یا Standard Connector است. این مدل پچ کورد بیشتر در بازار فیبر نوری دیتاکام و مخابرات بسیار رایج است. پچ کورد مالتی مد SC-SC دارای مکانیزم اتصال فشاری و دارای فرول با قطر 2.5 میلیمتر است. این مدل پچ توسط کمپانی NTT (ژاپن) توسعه یافته و در پیکربندی سیمپلکس (simplex) و دوبلکس و قطر 62.5/125 در بازار موجود است.
پچ کورد نوری SC-IC
پچ کورد نوری چند حالته SC-IC برای شبکه اترنت، کانال فیبر، مراکز داده، LAN، SAN و حالت انتقال ناهمزمان (ATM) طراحی شده و از خدمات ویدئویی، داده و صوتی پشتیبانی میکند. این پچ با استانداردهای TIA/EIA 492AAAA و IEC60793-2-10 A1b، به قطر 3 میلیمتر و به رنگ نارنجی است. پچ کورد LC / SC از نوع دوبلکس است و کانکتورهای آن با یک گیره پلاستیکی بههم متصل میشوند.
معرفی محصول: پچ کورد فیبر نوری HPE LC – LC OM4 50m QK737A
رنگ بندی پچ کورد فیبر نوری
رنگ بندی پچ کورد فیبر نوری به کاربران کمک میکند تا آن را براساس پوشش، کانکتور، پولیش و … به آسانی تشخیص دهند. رنگبندی در لایهی بیرونی (Jacket) کابل پچ کورد استفاده میشود و دارای استاندارد کد رنگ EIA/TIA-598 برای تعیین ویژگیهای کابل است.
- پچ کورد SC زرد رنگ: تکحالته، 9 میکرومتر، مناسب برای اتصال از راه دور، مناسب برای اتصال 1گیگابیت بر ثانیه تا 200 کیلومتر، 10 گیگابیت در ثانیه 100 کیلومتر، 100 گیگابیت در ثانیه 40 کیلومتر
- پچ کورد OM2 نارنجی رنگ: مالتی مود، 50 میکرومتر، مناسب برای کابلکشی داخلی، مناسب برای اتصال 1 گیگابیت در ثانیه تا 550 متر یا 10 گیگابیت در ثانیه تا 82 متر
- پچ OM3 فیروزهای رنگ: مالتی مود، 50 میکرومتر، مناسب برای 10Gbps، مناسب برای 1گیگابیت در ثانیه تا 1000 متر یا 10 گیگابیت در ثانیه تا 300 متر
- پچ OM4 صورتی رنگ: مالتی مود، 50 میکرومتر، برایF.10Gbps -100Gbps، مناسب برای 10 گیگابایت بر ثانیه تا 550 متر یا 100 گیگابایت بر ثانیه تا 125 متر
- پچ OM5 سبز رنگ: مالتی مود، 50 میکرومتر، برای f. 10Gbps – 400Gbps ، مناسب برای 10 گیگابایت بر ثانیه تا 600 متر، 40 و 100 گیگابیت بر ثانیه تا 200 متر
- پچ کورد اختصاصی OM1 طوسی رنگ: چند حالته، 62.5 میکرومتر، مناسب برای کابلکشی خانه، مناسب 100 مگابیت در ثانیه تا 550 متر
تفاوت پچ کورد سبز و آبی
پچ کوردها دارای کانکتور APC و UPC هستند. این کانکتورها در انتهای کابل هستند که از نظر رنگ و شکل با همدیگر تفاوت دارند. کانکتورهای APC دارای زاویه هشت درجه صیقلی شده و رنگ سبز هستند، اما کانکتورهای UPC بدون زاویه و مسطح نیستند. در واقع UPC که به رنگ آبی است دارای انحنای جزئی برای تراز بهتر هسته است.
دیگر تفاوت پچ کورد سبز و آبی در عملکرد آنها است. در اتصال آبی یا UPC، نور بهطورمستقیم به سمت منبع نور منعکس میشود اما در اتصال سبز یا APC نور بازتاب شده بهدلیل زاویهدار بودن کانکتور مستقیم به سمت منبع منعکس میشود. این عملکرد باعث ایجاد تفاوت در تلفات برگشتی سیگنال و اندازه نور میشود. تلفات برگشتی UPC منفی 50 دسیبل و تلفات برگشتی APC منفی 60 دسیبل است.
جدول مقایسه دو پچ رکود تک حالته
نوع پچ | Maximum Insertion Loss | Minimum Return Loss | رنگ |
APC تک حالت 9 میکرون | 0.3 dB | -65 dB | سبز |
UPC تک حالت 9 میکرون | 0.3 dB | -55 dB | آبی |
خرید پچ کورد فیبر نوری
برای خرید پچ کورد علاوه بر شناخت و آشنایی کامل با رنگ بندی پچ کورد فیبر نوری، بسیار مهم است که به یک فروشنده معتبر مراجعه کنید. خرید پچ کورد اصلی همراه با خدمات پس از فروش نکتهی بسیار مهمی است که در هنگام خرید تجهیزات شبکه باید به آن دقت کنید. برای خرید پچ کورد فیبر نوری میتوانید به سایت تجارت سرور پارسه مراجعه کنید. در این مجموعه علاوه بر خرید محصولات اورجینال میتوانید از مشاوره رایگان نیز برخوردار شوید.
معرفی محصول: پچ کورد فیبر نوری HPE LC – LC OM4 15m QK735A
قیمت و فروش پچ کورد فیبر نوری
اگر چه رنگ بندی پچ کورد فیبر نوری در قیمت آن بسیار تاثیرگذار است اما در هنگام فروش پچ کورد فاکتورهای مختلفی در نظر گرفته میشود که عبارتند از:
- نوع پچ کورد تک حالته یا مالتی مود
- نوع ساختار کابل پچ simplex یا duplex
- نوع کانکتور LC،SC،ST،FC،MPO،MTP
- نوع پولیش کانکتور
- نوع روکش کابل پچ کورد
پس از در نظر گرفتن موارد فوق و همچنین طول کابل مورد نیاز، فروشنده میتواند قیمت نهایی را بیان کند.
به هنگام خرید پچ کورد فیبر نوری به چه نکاتی باید توجه نمود؟
همانطور که بارها در این مطلب به آن اشاره کردیم پچ کورد با توجه به تک یا چند حالته بودن آن، در انواع مختلف در بازار موجود است. هرکدام از پچ کوردها کاربردهای مختلفی دارند که انتخاب نوع مناسب آن با توجه به نوع کارآیی میتواند سخت باشد. بنابراین در هنگام خرید پچ کورد باید این 6 نکته را در نظر بگیرید:
- انتخاب اتصالدهنده (Connector) مناسب
در هر دو انتهای پچ کورد یک مدل کانکتور نوری (LC/SC/ST/FC/MPO/MTP) فیبر نوری قرار دارد. اگر پورتهای هر دو طرف دستگاه یکسان است باید از کابل پچ LC-LC/SC-SC/MPO-MP استفاده کنید. اگر پورت دستگاهها مختلف است باید به سراغ مدل LC-SC/LC-ST/LC-FC بروید.
- پچ کورد فیبر نوری تک حالته یا مولتی مدیا؟
پچ کورد فیبر نوری تک حالته از فیبر شیشهای 125.9 um و پچ چند حالته از فیبر شیشهای 125.50um یا 125.62um استفاده میکند. همچنین پچ تک حالته بیشتر برای انتقال اطلاعات در فاصله طولانی و پچ مولتی مدیا برای فاصله کوتاه مناسب است. بنابراین با توجه به نوع کاربرد مدنظرتان باید انتخاب کنید پچ تک حالته معمولی زرد رنگ یا پچ چند حالته نارنجی یا آبی رنگ را میخواهید!
- انتخاب نوع پچ کورد فیبر نوری
انواع پچ کورد فیبر نوری دارای دو حالت یک طرفه (Simplex) و دو طرفه (Duplex) هستند. یک جهتی بدین معنا است که این کابل دارای یک سیم و در هر انتها فقط یک اتصال وجود دارد که بیشتر برای فرستندههای فیبر نوری دو جهته (BIDI) استفاده میشود.
پچ دو طرفه در هر دو طرف آن دارای اتصال است و بیشتر برای دستگاههای دارای فرستنده و گیرنده استفاده میشود.
- انتخاب طول کابل مناسب
کابلهای فیبر نوری در طولهای مختلف از 0.5 متر تا 50 متر ساخته میشوند. بنابراین باید طول کابل مناسب را با توجه به فاصله بین دستگاههایی که قصد اتصال آنها را دارید، خریداری کنید.
- انتخاب نوع پولیش کانکتور
تلفات سیگنال در کانکتورهای مدل APC نسبت به UPC کمتر است. بنابراین به همان نسبت عملکرد کانکتورهای APC بهتر از کانکتورهای UPC خواهد بود.
امروزه کانکتورهای APC به طور گسترده در برنامههایی مانند FTTx، شبکههای نوری غیرفعال (PON) و مالتی پلکسی تقسیم طول موج (WDM) استفاده میشوند، اما کانکتور APC نسبت به کانکتور UPC گرانتر نیز است. بههمین خاطر باید با بررسی نکات مثبت و منفی و برنامههایی که نیاز به سیگنالدهی فیبر نوری با دقت بالا دارند، کانکتور APC یا UPC را انتخاب کنید. رنگ رابط کابل پچ APC سبز و کابل پچ UPC آبی است.
- انتخاب نوع روکش مناسب
پچ کورد دارای 3 نوع روکش یعنی روکش PVC، روکش LSZH و روکش فیبر نوری نارسانا (OFNP) است.
هر کدام از این سه روکش میتوانند فشارهای زیاد را تحمل کنند و برای استفاده در فواصل طولانی مناسب هستند. همچنین این روکشها دارای مقاومت بالا در برابر برش، سایش و کشش نیز هستند.
آیا می توان از پچکورد به جای کابل اترنت استفاده کرد؟
بله. در بیشتر موارد کابل اترنت و کابل پچ کورد در شبکههای مسی بهدلیل کانکتورهای مشابه عملکردی یکسان دارند، اما برای انتقال سیگنال در فاصلههای طولانی، کمی متفاوت عمل میکنند. با اینحال در فواصل کوتاه و مصارف خانگی از پچ کورد میتوان به جای کابل اترنت استفاده کرد. به عنوان مثال برای کابلکشی در یک شبکه خانگی نیاز به کابل 100ft Cat6 cable است در این شرایط میتوانید از کابل پچ کورد 100ft Cat6 نیز به عنوان کابل اترنت استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: کاربرد کابل فیبر نوری در پزشکی و مخابرات و صنایع …
پچ کوردها چگونه موجب صرفه جویی در زمان و هزینه میشوند؟
همانطور که گفتیم کابل پچ کورد فیبر نوری مجهز به سوکت در هر دو طرف و بهطورکامل مونتاژ شده است. این ویژگی علاوه بر اینکه باعث صرفهجویی در زمان کابلکشی میشود، باعث کاهش هزینههای جانبی مانند نیروی کار، ابزارآلات و … برای مونتاژ نیز میشود. در واقع با افزایش روزافزون پهنای باند و نیاز مدیران فناوری اطلاعات و مراکز داده به کابلکشی در مقیاس بالا، استفاده از پچ کورد به میزان قابل توجهی موجب صرفه جویی در زمان و هزینه میشود.