فیبر نوری محور اصلی ارتباطات در شبکههای صنعتی، مخابراتی و مراکز داده است. با افزایش نیاز به سرعت و پهنای باند، مدلهای مختلفی از فیبر نوری مالتی مد مانند OM2، OM3 و OM4 وارد بازار شدهاند. هر یک از این کابلها توان، برد و کاربرد متفاوتی دارند. شناخت تفاوت آنها بهویژه تفاوت کابل OM2 و OM3 و OM4 به مدیران شبکه کمک میکند زیرساختی پایدار متناسب با نیاز پروژه انتخاب کنند. در این مطلب به شکل ساده و کاربردی ویژگیها و کاربردهای این کابلها را مرور میکنیم تا مسیر انتخاب بهترین گزینه روشنتر شود.
⏲ مدت زمان تخمینی مطالعه : 9 دقیقه
فهرست موضوعات
کابلهای مالتیمد: یک آشنایی اولیه برای مدیران شبکه
کابلهای مالتی مود برای مدیران شبکه یک گزینه اقتصادی در مسیرهای کوتاه هستند و با هسته بزرگی که دارند میتوانند حجم زیادی از داده را همزمان منتقل کنند. اما برای شناخت تفاوت کابل OM2 و OM3 و OM4 ابتدا باید با مفهوم کابل نوری مالتیمد آشنایی داشته باشیم. در تکمیل زیرساخت فیبر نوری، لازم است با انواع اتصالات جانبی مانند اینکه پیگتیل فیبر نوری چیست و چه کاربردی در پچ پنلها دارد نیز آشنا شویم.
معرفی کابلهای فیبر نوری مالتیمد (Multimode Fiber)
کابل فیبر نوری مالتی مود بیشتر برای ارتباطات کوتاه برد مثلا داخل ساختمان یا محوطه دانشگاه به کار میرود. این کابل هستهای درشت حدود ۵۰ تا ۶۲.۵ میکرون دارد. همین اندازه بزرگ باعث میشود چند مسیر نوری همزمان حرکت کنند و حجم بیشتری از داده در لحظه منتقل شود. مالتیمد میتواند حداکثر تا حدود ۵۵۰ متر، سرعتی نزدیک به ۱۰ گیگابیت را پشتیبانی کند و در سرعتهای پایینتر میتواند تا حدود دو کیلومتر هم داده را جابهجا کند. این ویژگیها آن را به گزینهای مناسب برای شبکههای داخلی تبدیل کرده است.
کابل مالتیمد قدیمی با هسته ۶۲.۵ میکرون (Legacy Standard)
فیبرهای نوری مالتیمود بیشتر برای لینکهای کوتاه برد استفاده میشوند و بهدلیل شیوه پخش نور، ظرفیت و برد محدودی دارند. در میان آنها، مدل OM2 به دلیل قیمت مناسب تجهیزات و توان پشتیبانی از پهنای باند بالا، گزینهای محبوب در شبکههای داخلی و بین ساختمانهاست. این نوع کابل سرور اچ پی (HP) میتواند سرعت ۱۰ گیگابیت را تا حدود ۸۲ متر پشتیبانی کند و همین موضوع آن را برای Backbone ساختمانها و شبکههای Campus به انتخابی اقتصادی و قابلاعتماد تبدیل میکند.
بیشتر بخوانید: معرفی انواع کابل شبکه و کاربرد هریک
معرفی اختصاصی هر کابل: ویژگیها و کاربردها
برای آشنایی بیشتر با تفاوت کابل OM2 و OM3 و OM4 در این بخش به تعریف ویژگیها و کاربردهای هر یک ازکابلها میپردازیم.
کابل OM2: مناسب برای شبکههای ۱GbE و ارتقاء اقتصادی
کابل فیبر نوری OM2 یک گزینه اقتصادی برای شبکههای داخلی با برد کوتاه میباشد. این کابل دارای هسته ۵۰ میکرونی بوده و پوشش نارنجی بر روی آن وجود دارد. کابل OM2 میتواند سرعت ۱۰ گیگابیت را تا حدود 82 متر پشتیبانی کند و بیشتر برای شبکههای محلی و خصوصی مناسب است. منبع نور آن LED بوده و برای پروژههای ساده و مقرون بهصرفه کاربرد دارد.
کابل OM3: استاندارد طلایی برای شبکههای ۱۰GbE و دیتاسنترهای کوچک
کابل فیبر نوری OM3 دارای پوشش آبی فیروزهای و هسته ۵۰ میکرونی است که برای کار با تجهیزات لیزری بهینه شده است. حداکثر فاصله کابل OM3 برای ۱۰G تا ۳۰۰ متر میباشد و برای اترنت ۴۰ گیگابیت نیز تا ۱۰۰ متر مناسب است. این کابل برای شبکههای پرسرعت داخلی و دیتاسنترهای کوچک بهترین عملکرد را دارد. برای انتخاب صحیح، باید با مشخصات و [انواع ماژول SFP] و نحوه عملکرد آنها در کنار کابلهای مالتیمد بهطور کامل آشنا شوید. تطابق صحیح طول موج (۸۵۰ نانومتر) کلید اصلی تضمین عملکرد بدون افت است.
کابل OM4: بهترین عملکرد در فواصل طولانیتر و پشتیبانی از ۴۰G و ۱۰۰G
کابل فیبر نوری OM4 دارای پوشش آبی رنگ مانند OM3 است. منبع نوری آن نیز همان لیزر VCSEL میباشد. این کابل میتواند سرعت ۱۰ گیگابیت را تا 500 متر منتقل کند، اما OM3 همین سرعت را تا ۳۰۰ متر پشتیبانی میکند. همچنین با استفاده از کانکتور MPO، توانایی انتقال 4۰ و 100 گیگابیت بر ثانیه را تا ۱۵۰ متر فراهم میکند. بنابراین این نوع کابل نسبت به دیگر انواع خود برای شبکههای پرسرعت و مراکز داده بهینهتر است.
تفاوت کابل OM2 و OM3 و OM4
تفاوت کابل OM2 و کابل فیبر OM3 و کابل فیبر OM4 از ساختار فیزیکی آنها آغاز میشود، جایی که اندازه هسته و نوع طراحی، سرعت و برد را تعیین میکند. برای شبکههای معمولی و کمهزینه کابلهای مدل OM2 مناسبند. اما در پروژههایی که به پهنای باند بالا و مسیر طولانیتر نیاز دارند، فیبرهای OM3 و OM4 انتخابی حرفهایتر هستند.
تفاوتهای اصلی OM2، OM3 و OM4 در عمل
| ویژگیها | OM2 | OM3 | OM4 |
| قطر هسته | 50 میکرون | 50 میکرون | 50 میکرون |
| نوع منبع نور | LED | VCSEL / LED / LASER | VCSEL |
| پهنای باند | 850/1300nm و بالاتر از 500/500مگاهرتز کیلومتر | 2000/500 MHz-km | حداقل 4700 MHz-km (قابل دسترس 3500 MHz-km در 850nm و 500 MHz-km در 1300nm) |
| حداکثر سرعت قابل پشتیبانی | 10Gbps | 10Gbps / 40Gbps / تا 100Gbps | 1Gbps / 10Gbps / 40Gbps / 100Gbps |
| حداکثر فاصله با 10Gbps | 82 متر | 300 متر | 500 متر |
| حداکثر فاصله با سرعت 40Gbps | پشتیبانی نمیکند | 100 m(SR4) | 150m(SR4) |
| کاربردهای اصلی | شبکههای محلی، مسیرهای کوتاه، کاربردهای 1G | شبکههای 10G، 40G، 100G، مراکز داده | Backbone ساختمان، شبکههای پرسرعت، اترنت، فیبر کانال |
بیشتر بخوانید: کابل شبکه Cat6 چیست و چه تفاوتی با نسلهای قبل دارد؟
پارامتر پهنای باند (Bandwidth)
در شبکههای پرسرعت، پهنای باند در کابلهای OM2، OM3 و OM4 اهمیت بسیار بالایی دارد. زیرا هرچه پهنای باند بیشتر باشد، کابل میتواند حجم داده بالاتری را بدون افت کیفیت در مسافت طولانیتری انتقال دهد. در بین این سه نوع کابل، OM2 دارای کمترین پهنای باند است و بیشتر برای شبکههای ساده و 1Gb بهکار میآید. اما OM3 با پهنای باند 2000/500 MHz-km برای سرعتهای 10G و حتی 40G در فواصل محدود کارایی دارد. OM4 بالاترین پهنای باند را دارد و با مقدار حداقلی 4700 MHz-km، بهترین گزینه برای شبکههای بسیار پرسرعت مانند 40G و 100G در فواصل بیشتر میباشد.
حداکثر فاصله انتقال داده (Reach) در سرعتهای ۱۰GbE و ۴۰GbE
در مقایسه فاصله انتقال داده، این کابلهای مالتیمد عملکرد متفاوتی در سرعتهای بالا دارند.
- کابل OM2 تنها میتواند سرعت ۱۰GbE را تا حدود ۸۲ متر پشتیبانی کند اما قابلیت پشتیبانی از ۴۰GbE را ندارد.
- در نسل بعدی، OM3 با طراحی بهینهتر توانایی انتقال ۱۰GbE را تا ۳۰۰ متر و ۴۰GbE را تا ۱۰۰ متر دارد.
- کابل OM4 نیز بیشترین برد را در بین این سه مدل دارد. قابلیت پشتیبانی از ۱۰GbE را تا حدود ۵۰۰ متر و ۴۰GbE تا حدود 150 متر دارا میباشد.
منبع نور: استفاده از LED در OM2 در مقابل لیزر VCSEL در OM3 و OM4
یکی از مهمترین ویژگیهای کابلهای مالتی مود، منبع نور است که در سرعت و برد انتقال نقش کلیدی دارد. در کابل OM2 از LED استفاده شده است که برای کاربردهای کوتاهبرد و شبکههای ساده مناسب است. در مقابل ماژولهای فیبر نوری OM4 و OM3 مجهز به منبع نوری لیزر VCSEL هستند که باعث میشود این کابلها دارای امکان انتقال داده با سرعتهای بالاتر و برد طولانیتر باشند.
بیشتر بخوانید: آموزش تست سلامت کابل از طریق سوئیچ سیسکو
جمع بندی
وقتی برای زیرساخت شبکه برنامهریزی میکنید، انتخاب کابل مناسب میتواند هزینههای آینده را کاهش دهد. اگر بهجای کابلهای ساده به سراغ کابلهای پیشرفتهتری مثل OM4 بروید، از همان ابتدا از فناوریهای نسل جدید بیشترین بهره را دریافت خواهید کرد. همچنین در بلندمدت نیز با نیاز کمتر به تعویض کابل، صرفهجویی بالاتری خواهید داشت. با مقایسه تفاوت کابل OM2 و OM3 و OM4 که در این مطلب به آن پرداختیم میتوانید به مزایای کابل OM4 نسبت به OM3 و OM2 پی ببرید. برای انتخاب بهترین گزینه زیرساختی، همین حالا با تجارت سرور تماس بگیرید تا مشاوره تخصصی دریافت کنید.
سوالات متداول درباره کابلهای فیبر نوری OM2/OM3/OM4
✔ آیا میتوان کابل OM3 را به OM4 متصل کرد؟
بله، از لحاظ فیزیکی (قطر هسته ۵۰ میکرونی) این کابلها کاملاً سازگار هستند و اتصال فیزیکی برقرار میشود. اما برای حفظ عملکرد شبکه، حداکثر فاصله و پهنای باند کل لینک، توسط ضعیفترین کابل (OM3) محدود خواهد شد. توصیه میشود در صورت اتصال، سرعتهای بالا (۴۰G و ۱۰۰G) در فواصل کمتر از محدودیت OM3 (مثلاً ۱۰۰ متر برای ۴۰G) نگه داشته شوند.
✔ قیمت کابل OM4 چقدر با OM3 تفاوت دارد؟
بهطور کلی، کابل OM4 بهدلیل بهرهگیری از فرآیندهای تولید دقیقتر برای دستیابی به پهنای باند مودال مؤثر (EMB) بهتر، معمولاً کمی گرانتر از OM3 است. با این حال، تفاوت قیمتی آنقدر فاحش نیست که ارزش سرمایهگذاری برای آیندهنگری (Future Proofing) را از بین ببرد. خرید OM4 از هزینه بازسازی زیرساخت هنگام ارتقاء به ۴۰G/۱۰۰G جلوگیری میکند.
✔ آیا کابل OM5 هم برای شبکههای مالتیمد وجود دارد؟
بله، کابل OM5 (معروف به فیبر باند عریض یا WideBand Multimode Fiber) جدیدترین استاندارد مالتیمد است. تفاوت اصلی آن در توانایی پشتیبانی از ۴ کانال در یک کابل است که میتواند تا ۲۰۰GbE و ۴۰۰GbE را در فواصل کوتاه پشتیبانی کند. رنگ استاندارد آن سبز آهکی (Lime Green) است و بیشتر برای دیتاسنترهای بسیار بزرگ و متراکم توصیه میشود.
✔ منبع نور VCSEL چیست و چرا برای OM3 و OM4 مهم است؟
VCSEL (Vertical-Cavity Surface-Emitting Laser) یک نوع لیزر کممصرف و بهینه برای فیبر نوری مالتیمد است. این لیزر باعث میشود دادهها با سرعت و دقت بسیار بالاتر (نسبت به LED در OM2) به هسته کابل تزریق شوند. دقت بالا عامل اصلی افزایش پهنای باند و حداکثر فاصله انتقال داده (Reach) در استانداردهای ۱۰G و بالاتر در OM3 و OM4 است.
✔ حداکثر فاصله کابل OM3 برای ۱۰G چقدر است؟
حداکثر فاصله استاندارد برای کابل OM3 در سرعت ۱۰ گیگابیت اترنت (۱۰GbE) مطابق استاندارد IEEE برابر با ۳۰۰ متر است. این استاندارد طلایی برای اتصال سوئیچها در دیتاسنترهای متوسط و بزرگ است.


