Proxy Server چیست؟ راهنمای کامل و کاربردهای آن

شاید تا به حال اسم پروکسی سرور (Proxy Server) را شنیده باشید، اما واقعاً Proxy Server چیست؟ به زبان ساده، پروکسی سرور همان واسطه آنلاین شماست؛ دروازه‌ای که بین دستگاه شما و اینترنت قرار می‌گیرد.

وظیفه اصلی آن؟ مخفی کردن آدرس IP واقعی شما و فیلتر کردن ترافیک، درست مثل یک محافظ شخصی. اگر می‌خواهید در اینترنت ناشناس بمانید، از محدودیت‌های جغرافیایی عبور کنید یا امنیت شبکه سازمانی خود را بالا ببرید، پروکسی سرور کلید شماست. در این راهنمای کامل، از مزایا و معایب تا کاربردها و تمام رازهای این محافظ گمنام را برای شما فاش می‌کنیم.

⏲ مدت زمان تخمینی مطالعه: 12 دقیقه

پروکسی سرور (Proxy Server) چیست و چگونه کار می‌کند؟

پروکسی سرور نوعی سیستم یا روتر است که باعث ایجاد یک دروازه بین کاربر و اینترنت می‌گردد که از حمله مهاجمان به شبکه جلوگیری می‌کند. این سرور نوعی واسط است که بین کاربر و صفحات وب قرار می‌گیرد. پروکسی‌ها می‌توانند امنیت و حریم خصوصی کاربران را فراهم کنند.

تعریف ساده پروکسی سرور برای کاربران مبتدی

Proxy Server چیست؟ لفظ پروکسی سرور به معنای سرور واسط می‌باشد. یعنی سیستمی که بین کاربر و اینترنت قرار می‌گیرد و نقش واسطه را بازی می‌کند. این واسطه درخواست‌ها را دریافت کرده و سپس بعد از پردازش آن‌ها را به مقصد ارسال می‌کند. شاید این بسیار ساده باشد اما همین واسطه بودن نقش بسیار مهمی برای ایفای وظایف امنیتی، مدیریتی و بهینه‌سازی در شبکه‌های سازمانی بازی می‌کند

نحوه عملکرد پروکسی سرور در شبکه

نحوه کار پروکسی سرور به این صورت است که وقتی یک کاربر بخواهد از سایتی استفاده کند، درخواست دسترسی به جای اینکه مستقیما به سرور سایت ارسال شود، ابتدا به پروکسی سرور می‌رسد. سپس پروکسی این درخواست را بررسی می‌کند و اگر مجاز بود آن را به مقصد وب سایت می‌رساند. پاسخ دریافتی نیز ابتدا توسط پروکسی گرفته شده و به کاربر داده می‌شود. با کمک این ساختار می‌توان کارهایی مثل کش کردن، فیلتر کردن، نظارت بر ترافیک و تغییر آدرس IP را انجام داد.

بیشتر بخوانید: فناوری Intel SGX چیست؟ راهنمای جامع تکنولوژی محافظت از داده‌ها

تفاوت پروکسی سرور با VPN و فایروال

• وظیفه اصلی پروکسی سرور واسطه‌گری و فیلتر ترافیک می‌باشد. اما VPN تونل سازی و رمزنگاری ترافیک، وظیفه فایروال نیز کنترل دسترسی و امنیت می‌باشد.
• از دیگر تفاوت‌های Proxy Server با VPN و فایروال، لایه‌های عملکرد آن‌ها می‌باشد که پروکسی سرور در Application Layer، وی پی ان در لایه ۳ و فایروال بیشتر در لایه‌های ۳/۴ عملکرد دارند.
• از ویژگی‌های پروکسی سرور این است که به کنترل محتوای دقیق، کشف و مخفی‌سازی آی پی می‌پردازد. اما VPN از ارتباطات بین دو نقطه محافظت می‌کند. همچنین فایروال نیز از حملات جلوگیری کرده و بسته‌ها را فیلتر می‌کند.

جدول مقایسه پروکسی، VPN و فایروال

ویژگی	پروکسی (Proxy)	VPN	فایروال (Firewall)
سطح عملکرد	در سطح اپلیکیشن؛ واسطه بین کاربر و اینترنت	تونل‌سازی و رمزنگاری کل ترافیک در سطح شبکه	کنترل و فیلتر بسته‌ها در لایه شبکه و انتقال
رمزنگاری	معمولاً ندارد (مگر در سرویس‌های خاص)	بله، همه داده‌ها رمزنگاری می‌شوند	خیر، وظیفه اصلی آن جلوگیری و مسدودسازی است
کاربرد اصلی	کشینگ، مخفی‌سازی IP، مدیریت دسترسی	دور زدن محدودیت جغرافیایی، حفظ حریم خصوصی	محافظت در برابر حملات، کنترل دسترسی و مدیریت امنیت
مخاطب هدف	سازمان‌ها، کاربران عادی، گیمرها	کاربران امنیت‌محور و کسانی که به اینترنت آزاد نیاز دارند	مدیران شبکه و تیم‌های امنیت سازمان‌ها

انواع پروکسی سرور و کاربرد هر کدام

پروکسی سرورها دارای مدل‌های مختلفی هستند که هر کدام از آن‌ها با توجه به عملکرد و لایه‌ای که در آن فعالیت می‌کنند، هدف خاصی دارند. اما شاید برایتان سوال شده باشد که انواع Proxy Server چیست؟ در ادامه انواع پروکسی سرور و کاربرد هر یک را بیان می‌کنیم.

پروکسی شفاف (Transparent Proxy)

ویژگی پروکسی Transparent این است که کاربران می‌توانند بدون اینکه متوجه شوند به آن وصل باشند. این پروکسی‌ها برای شرکت‌هایی مناسبند که می‌خواهند بدون اطلاع کارمندانشان از پروکسی استفاده کنند. اما این پروکسی‌ها در معرض تهدیدات امنیتی مانند حملات انکار سرویس SYN-flood می‌باشند.

پروکسی ناشناس (Anonymous Proxy)

این نوع پروکسی دارای ویژگی غیر قابل ردیابی بودن می‌باشد. بدین صورت که وقتی یک کاربر به اینترنت وصل می‌شود و به یک وب‌سایت می‌رود، به‌عنوان یک سرور پروکسی معرفی می‌شود. اما آدرس آی پی به وب‌سایت منتقل نمی‌شود. درنتیجه از سرقت هویت کاربر جلوگیری می‌شود و تاریخچه وب گردی کاربر محفوظ می‌ماند.

پروکسی با ناشناس سازی بالا (Elite Proxy)

این نوع پروکسی نیز مانند پروکسی ناشناس، مخفی کردن هویت و آدرس آی پی را فراهم می‌کند؛ اما در آن هیچ نشانه‌ای از استفاده از پروکسی نیز وجود ندارد. در نتیجه در این پروکسی امکان ناشناسی در سطح بالاتر است و برای موارد بسیار حساس مناسب است. از پروکسی شناس سازی بالا می‌توان برای دور زدن محدودیت‌های جغرافیایی، حفظ حریم خصوصی، جلوگیری از ردیابی توسط تبلیغات یا حملات سایبری استفاده کرد. اما پروکسی‌های ناشناس سازی معمولا غیر قابل اعتماد می‌باشند و می‌توانند نوعی تهدید امنیتی محسوب شوند.

پروکسی معکوس (Reverse Proxy) و نقش آن در امنیت وب سایت‌ها

پروکسی Reverse در برابر سرورهای وب قرار می‌گیرد و درخواست‌ها را از کاربر گرفته و به سرورهای اصلی ارسال می‌کند. این نوع پروکسی برای سایت‌هایی که بازدید بالایی دارند، تعادل بار و کاهش پهنای باند مناسب می‌باشند. اما برای استفاده از این نوع پروکسی نیاز به فایروال قوی و مدیریت دقیق می‌باشد، زیرا در صورت نفوذ ساختار HTTP آشکار خواهد شد.

مزایا و معایب استفاده از Proxy Server

استفاده از Proxy Server برای سازمان‌ها و کاربران دارای مزایا و معایبی می‌باشد. از جمله مهم‌ترین مزایا و معایب پروکسی سرورها می‌توان موارد زیر را نام برد.

مزایای پروکسی سرور برای کاربران و سازمان‌ها

افزایش امنیت: پروکسی سرور با پنهان کردن آدرس آی پی کاربران از آن‌ها در برابر حملاتی مثل  حملات DDOS ، حملات سایبری و همچنین خطر هک شدن محافظت می‌کند.

کاهش مصرف پهنای باند: برخی سازمان‌ها برای اینکه از ارسال درخواست‌های تکراری به سرور اصلی جلوگیری کنند، از پروکسی سرور استفاده می‌کنند. در نتیجه با این کار می‌توانند مصرف پهنای باند را کاهش دهند.

بهبود عملکرد اینترنت: یکی از عملکردهای پروکسی این است که وقتی یک کاربر درخواستی را ارسال می‌کند، پروکسی در صورت وجود، پاسخ را از کش به‌جای ارسال مجدد از سرور اصلی بازمی‌گرداند. بنابراین با این کار صفحات وب سرعت بارگذاری بالاتری پیدا می‌کنند و تجربه کاربری بهبود می‌یابد.

کنترل دسترسی جغرافیایی: با کمک پروکسی سرور کاربر می‌تواند آی‌پی خود را تغییر دهد و با آی پی یک کشور دیگر به اینترنت دسترسی پیدا کند. در نتیجه کشورهای تحریم شده می‌توانند از این تحریم‌ها عبور کنند.

معایب و محدودیت‌های پروکسی سرور

• پروکسی سرور رایگان، امنیت کمی دارد. گاهی این پروکسی‌ها اطلاعات کاربران را ذخیره می‌کنند و بدون اینکه رمزگذاری مناسبی داشته باشند، آن‌ها را در معرض خطر قرار می‌دهند.
• برخی پروکسی‌ها تاریخچه مرور کاربران را ذخیره می‌کنند و این می‌تواند تهدیدی برای حریم خصوصی آن‌ها باشد. این اطلاعات می‌توانند شامل آدرس آی پی، درخواست وب و دیگر اطلاعات حساس باشند.
• پروکسی‌هایی که از رمزگذاری استفاده نمی‌کنند، می‌توانند اطلاعات کاربران مانند نام کاربری، رمز عبور یا اطلاعات مالی افراد را در خطر قرار دهند.

کاربردهای اصلی پروکسی سرور در دنیای واقعی

افراد مختلف برای استفاده‌های شخصی از پروکسی سرور استفاده می‌کنند. اما سازمان‌ها برای کاربردهای مختلفی از آن‌ها استفاده می‌کنند. اما شاید برای شما نیز سوال باشد که کاربرد Proxy Server چیست؟ از جمله مهم‌ترین کاربردهای پروکسی سرور می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

افزایش امنیت و محافظت از داده‌ها: پروکسی سرور می‌تواند آی‌پی شبکه داخلی را مخفی کند و با این روش از نفوذ به سیستم و حملات خارجی جلوگیری کند.

کنترل دسترسی و مدیریت پهنای باند: پروکسی سرور با بهینه کردن ترافیک می‌تواند پهنای باند را بین کاربران توزیع کند. همچنین با کمک این سرویس‌ها، سازمان‌ها و مدیران شبکه می‌توانند بر استفاده کاربران از اینترنت نظارت داشته باشند.

دور زدن محدودیت‌ها و فیلترینگ: پروکسی سرور می‌تواند سایت‌هایی که در برخی مناطق مسدود می‌باشند، دسترسی پیدا کند و فیلترها را برطرف کند.

بهبود سرعت و کش کردن داده‌ها: پروکسی سرور داده‌های تکراری را به صورت موقت ذخیره می‌کند. در واقع کشینگ در این سرویس‌ها باعث می‌شود که کاربران با سرعت بیشتری به اطلاعات خود دسترسی پیدا کنند. این قابلیت برای شرایطی که کاربران می‌خواهند به منابع مشترک دسترسی داشته باشند کاربردی است.

بیشتر بخوانید: استابلایزر چیست؟ و تفاوت آن با UPS چیست؟

پروکسی مناسب چه کسانی است؟

خیلی وقت‌ها می‌پرسند «خب پروکسی به درد من می‌خورد یا نه؟». جواب این است که همه به یک شکل از پروکسی استفاده نمی‌کنند. بسته به اینکه چه کاری می‌کنید و چه نیازی دارید، پروکسی می‌تواند یک ابزار ضروری یا صرفاً یک گزینه‌ی اضافی باشد.

• کسب‌وکارها و سازمان‌ها: وقتی یک شرکت می‌خواهد دسترسی کارکنان را مدیریت کند یا ترافیک اینترنت را زیر نظر داشته باشد، پروکسی نقش فیلتر هوشمند را بازی می‌کند. علاوه بر این، با کشینگ می‌تواند بار روی اینترنت سازمان را سبک‌تر کند.
• کاربران خانگی: شاید بخواهید هویت‌تان در وب مخفی بماند یا به محتوایی دسترسی پیدا کنید که در منطقه شما بسته است. یک پروکسی ساده می‌تواند این کار را انجام دهد.
• مدیران شبکه و متخصصان امنیت: پروکسی برای شما بیشتر از یک ابزار کمکی است؛ گاهی به عنوان سد دفاعی یا یک لایه میانی برای توزیع بار بین سرورها استفاده می‌شود.
• گیمرها و کاربرانی که به پینگ حساس‌اند: در بعضی کشورها، سرورهای بازی بهینه نیستند. یک پروکسی درست‌حسابی می‌تواند مسیر بهتری برای ترافیک شما پیدا کند و لگ را کمتر کند.
• دانشجویان و محققان: اگر در حال استفاده از منابع علمی هستید که دسترسی‌شان محدود است، پروکسی می‌تواند میان‌بری برای شما باشد.

چک‌لیست انتخاب پروکسی مناسب

اگر دنبال پروکسی هستید، قبل از تصمیم گرفتن این پرسش‌ها را از خود بپرسید:

• سرعت برای من مهم‌تر است یا امنیت؟
• آیا به رمزنگاری داده‌ها نیاز دارم یا خیر؟
• چند کاربر باید هم‌زمان از پروکسی استفاده کنند؟
• نیاز دارم آی‌پی من تغییر کند یا فقط می‌خواهم مصرف اینترنت مدیریت شود؟
• می‌خواهم رایگان امتحان کنم یا حاضر به پرداخت برای سرویس پایدار هستم؟
• آیا نیاز به گزارش‌گیری و لاگ دارم یا فقط کارم راه بیفتد کافی است؟

اگر جواب‌تان به بیشتر این پرسش‌ها روشن شد، انتخاب پروکسی مناسب خیلی ساده‌تر خواهد شد.

نکات کلیدی در انتخاب بهترین پروکسی سرور

اگر می‌خواهید بهترین پروکسی سرور را انتخاب کنید، باید نیاز و هدف خود را در نظر بگیرید تا با توجه به نیازهایی که دارید پروکسی مناسب را انتخاب کنید. مثلا اگر پروکسی نیاز دارید که سرعت بالا داشته باشد، می‌توانید پروکسی دیتا سنتر را انتخاب کنید. اما اگر مخفی ماندن برایتان اهمیت زیادی دارد، پروکسی را انتخاب کنید ناشناسی بالایی دارد. در هر صورت نکات زیر را حتما در نظر بگیرید.

توجه به سرعت و پایداری اتصال: اگر می‌خواهید که سرعت اتصال شما و پایداری آن بالا باشد، بهتر است پروکسی‌های پولی و معتبر را انتخاب کنید.

میزان امنیت و رمزگذاری داده‌ها: پروکسی سروری انتخاب کنید که رمزگذاری مناسبی انجام می‌دهد. به‌خصوص اگر می‌خواهید اطلاعات حساسی را منتقل کنید، حتما این نکته را در نظر بگیرید.

هزینه‌ها و مدل‌های اشتراکی یا رایگان: برخی مدل‌های پروکسی‌ها رایگان هستند، اما سرعت و پایداری آن‌ها کمتر است.

جمع‌بندی

امروزه حفظ حریم خصوصی و امنیت اطلاعات کاربران بسیار مهم است. پروکسی سرور نیز از سرویس‌های موثر برای دور زدن محدودیت‌های جغرافیایی، حفاظت از اطلاعات شخصی و افزایش سرعت دسترسی به وب سایت‌ها می‌باشد. این ابزارها با کمک دیگر ابزارهای تکمیلی مثل VPN و فایروال می‌توانند داده‌ها را رمزگذاری  و برای دسترسی به اطلاعات موجود در سطح اینترنت به کاربران کمک کنند. در این مطلب ما به موضوع Proxy Server چیست، پرداختیم. اگر شما نیز سوالی در این مورد دارید و یا قصد خرید سرور hp و محصولات hp را دارید می‌توانید با مشاوران ما در تجارت سرور پارسه در تماس باشید.