Ram مخفف کلمه Random Access Memory است که به کامپیوتر و سرور، فضای مجازی برای مدیریت اطلاعات و حل مشکلات لحظه‌ای ارائه می‌دهد. رم‌ها براساس نحوه اتصال، ظرفیت، سرعت و نوع معماری دارای اشکال مختلفی هستند. تفاوت دیگری که در رم‌های امروزی وجود دارد، فناوری به‌کار رفته در آن است که این باعث می‌شود تا یک رم با انواع نسل‌های مختلف مطابقت نداشته باشد و نیاز به تهیه یک رم سازگار با سرور hp و نسل‌های آن تهیه کرد. برای این‌که این نکته را به خوبی درک کنید در این مطلب علاوه بر این‌که تفاوت Udimm و dimm را بررسی خواهیم کرد، البته قبل از بررسی تفاوت این دو حافظه به معرفی آن و نکات کاربردی در مورد تکنولوژی‌ها به‌کار رفته در این دو حافظه خواهیم پرداخت.
⏲ زمان تخمینی مطالعه: 9 دقیقه
فهرست موضوعات
حافظه Buffered یا Registered در رم چیست؟
رم Registered Buffered نوعی حافظه مجهز به بافر است که یک Register بین حافظه رم و سیستم کنترلر رم قرار می‌گیرد. این تکنولوژی (Register یا ثبات) وظیفه‌ی این را دارد که بار الکتریکی را روی کنترلر کاهش داده و آن را پایدارتر سازد. برای استفاده از رم Registered باید مادربرد سرور از این قابلیت پشتیبانی کند. عملکرد رم Registered Buffered که اصطلاحاً RDIMM نیز گفته می‌شود، بدین‌صورت است که اطلاعات باید ابتدا برای بافر و سپس از آن‌جا برای رم ارسال شود، در واقع Register بین پردازنده و رم نقش یک واسطه را ایفا می‌کند.
یکی از مزایای RDIMM این است که باعث می‌شود سرور از اسلات یا DIMMهای تعداد بالا پشتیبانی کند. این قابلیت باعث می‌شود سرورهایی که 24 یا 48 اسلات دارند به‌راحتی از رم مجهز به بافر استفاده کنند. این ویژگی در رم DIMM به‌دلیل قرار گیری چندین تراشه و مدارهای الکترونیکی که برای عبور از تراشه رجیستری طراحی شده‌اند، ایجاد می‌شود. عمدتاً رم‌های dimm دارای قابلیت ECC (تشخیص خطا) هستند، که برای ایستگاه‌های کاری و سرورهای سازمان‌های تجاری مناسب خواهند بود.
Unbuffered Memory چیست؟
حافظه Unregistered Unbuffered که در بازار قطعات سخت‌افزاری با نام UDIMM نیز شناخته می‌شود نوعی رم است که بافر و (registered) ثبات ندارد. این مدل رم‌ها بیشتر برای سرورهای اقتصادی و کسب و کارهای کوچک و شخصی کاربرد دارد. رم Unbuffered هیچ‌گونه ثباتی بین رم و کنترلر آن ندارد که این فقدان باعث می‌شود کنترلر حافظه و اطلاعات برعهده مادربرد باشد. اگرچه این ویژگی باعث می‌شود تا کنترلر حافظه به‌طورمستقیم با رم در ارتباط باشد و عملکرد سیستم افزایش یابد اما به دلیل بالا رفتن بار الکتریکی امنیت کاهش خواهد یافت.
بیشتر بخوانید: معرفی Unified Storage و رم یونیفاید
تفاوت حافظه‌های Registered و Unbuffered چیست؟
توجه داشته باشید که هر جا گزینه RDIMM را دیدید یعنی با رم مجهز به بافر یا Registered Buffered روبه‌رو هستید که علاوه بر طراحی و مدار الکترونیکی داخلی، تفاوت‌هایی از نظر کارآیی با رم UDIMM یا Unregistered Unbuffered دارد که عبارتند از:
- پایین بودن سرعت رم Registered نسبت به رم‌های Unbuffered
- قیمت بالا رم dimm نسبت به رم Udimm
- مقاومت و امنیت بالاتر در رم‌های registered یا Dimm علاوه بر این تفاوت‌ها رم‌های registered قابلیت افزایش پورت را نیز دارند که این قابلیت در رم Unbuffered نیست.
بافر (Buffer) در حافظه رم چیست؟
بافر به انگلیسی Buffer که به عنوان میانجی یا منطقه حائل نیز شناخته می‌شود، به تکنولوژی اشاره دارد که به دو روش سخت‌افزاری و نرم‌افزاری فعالیت می‌کند تا اطلاعات را بین دو واحد موقت ارسال کند. به‌عنوان مثال انتقال اطلاعات از CPU به پرینتر. در واقع وجود بافر باعث می‌شود تا سرعت انتقال بین دو واحد افزایش یابد در غیر این‌صورت اطلاعاتی که از سی پی یو به پرینتر ارسال می‌شود به‌دلیل عدم هماهنگی در سرعت پردازش باعث متوقف شدن نرم‌افزار خواهد شد که این توقف باعث کند شدن عملکرد CPU و در نتیجه کل سرور خواهد شد.
وجود بافر در رم باعث خواهد شد که اطلاعات به‌طور موقت ذخیره شوند.در واقع بافر باعث می‌شود تا اطلاعات برای مدت کوتاهی قبل از اجرا یا استفاده نگه‌داری شوند. به‌عنوان مثال همه‌ی ما تجربه این‌که روی کیبورد تایپ می‌کنیم و یک مکث کوتاه ایجاد می‌شود و سپس حروف به‌سرعت کنار هم چیده می‌شود را داشته‌ایم. در واقع سیستم وقتی هنگ می‌کند، برای این‌که تعادل و ارتباط بین سخت‌افزارها برقرار شود، بافر دستورات را برای چند ثانیه نگه می‌دارد و پس از برقراری ارتباط و هماهنگی آن را اجرا می‌کند.
علاوه بر سرور، کامپیوتر، مودم، پرینتر و برخی دستگاه‌های دیگر دارای حافظه بافر هستند تا بتوانند اطلاعات را بعد از پردازش به‌سرعت به خروجی مدنظر با بهترین عملکرد انتقال دهند.
دقت داشته باشید که بافر و کش را با هم اشتباه نگیرید. بافر در رم به منظور هماهنگی سرعت فعالیت می‌کند و کش برای افزایش سرعت کاربرد دارد.
حافظه ECC چیست؟
ECC که مخفف Error Checking Correction و به معنای بررسی و تصحیح خطا است. در واقع نوعی خاصی از رم است که می‌تواند در هنگام ورود و خروج اطلاعات آن‌ها را مدیریت و کنترل کند. این مدل رم‌ها قابلیت تست و تصحیح خطا را براساس تکنولوژی که به آن مجهز شده‌اند دارند. در این حالت عملکرد پردازنده تغییر خواهد کرد و هنگام پردازش اطلاعات با RAM ارتباطی ندارد و اطلاعات پردازش شده را به حافظه اصلی ارسال می‌کند.
حافظه‌های ECC برای سرورهایی که حجم زیادی از اطلاعات را جابه‌جا می‌کنند، یک گزینه ضروری و مهم است. زیرا رم سرور فاقد ECC نسبت به رم ECC پایداری کمتری داشته و احتمال این‌که در هنگام پردازش، مقاومت و امنیت کافی را ارائه ندهد و سیگنال‌ها از دست برود در نتیجه اطلاعات یا حافظه کل دوباره جریان داده را بارگذاری کند. اما زمانی‌که سرور مجهز به حافظه ECC است، در صورت هرگونه خطا، تنها اطلاعاتی که احتمال آسیب دیده باشد، بارگذاری مجدد خواهد شد.
اگر بخواهیم عملکرد رم ECC را به فرآیند دیگری در سرور تشبیه کنیم باید آن‌ها را شبیه به یک RAID مثال بزنیم. همان‌طور که RAID قابلیت شناسایی بیت اطلاعات گم شده را داشته و آن را به حافظه اصلی ارسال می‌کند، رم ECC علاوه بر این‌که این قابلیت را دارد، نه‌تنها باعث می‌شود تا ذخیره‌سازی از استقامت بالایی برخوردار شود، بلکه خطاهای موجود در حافظه را نیز شناسایی و بهینه سازی خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: تفاوت رم DDR4 و DDR5 چیست؟ آیا ارزش دارد ارتقا بدهیم؟
فرآیند کارکرد ECC در رم
فرآیند کارکرد ECC در رم مانند ریاضی است که با بررسی اطلاعات ذخیره شده در حافظه، اطمینان می‌یابد که داده‌های صحیح را دریافت کرده است. در واقع ECC از یک داده تک بیتی برای یافتن خطا در حجم گسترده‌ای از اطلاعات استفاده می‌کند. اگر خطا پیدا شده تک بیت باشد توسط الگوریتم‌های بارگذاری شده در ECC بازسازی خواهد شد اما اگر خطا بیشتر از دو یا چند بیت باشد، پیغام خطا به سرور ارسال می‌شود.
تفاوت رم کامپیوتر با رم سرور
همان‌طور که در ابتدا اشاره کردیم رم سرور به حافظه‌ی تصادفی گفته می‌شود که اطلاعات را از هارد به منظور پرداش به سی پی یو انتقال می‌دهد. عملکرد کلی رم کامپیوتر با رم سرور مشابه است، یعنی هر دو حافظه در صورت قطع جریان برق یا خاموشی سیستم تمام اطلاعات در حافظه رم پاک می‌شود. اما از نظر فنی، معماری و تکنولوژی با هم متفاوت هستند. عمده‌ترین تفاوت رم سرور با کامپیوتر قابلیت تشخیص خطا یا ECC است که این ویژگی باعث می‌شود تا خطاهای احتمالی در سرور توسط رم شناسایی شود اما رم کامپیوتر فاقد چنین ویژگی است.
تفاوت بعدی این دو حافظه در دو ویژگی مقاومت و امنیت است. رم سرور به‌دلیل مجهز بودن به تکنولوژی ECC، می‌تواند در زمان انتقال اطلاعات هرگونه خطایی که منجر به از دست رفتن اطلاعات می‌شود را شناسایی کند در نتیجه این قابلیت باعث محافظت از اطلاعات خواهد شد. تفاوت بعدی این دو رم در سرعت انتقال است. اگرچه سرعت رم سرور با کامپیوتر در بعضی موارد برابر است اما به‌دلیل ویژگی قابلیت شناسایی خطا یا ECC رم‌های سرور نه‌تنها سرعت بیشتری دارند بلکه در برخی از مدل‌ها به‌دلیل ولتاژ پایین، انرژی را به‌شدت کاهش می‌دهند.
جمع‌بندی
انتخاب رم برای سرور همان‌قدر که آسان است می‌تواند پیچیده نیز باشد، اما با کمی جست‌وجو و بررسی می‌توانید بهترین انتخاب را داشته باشید. خرید رم سرور باید متناسب با سرور و مادربرد انجام شود. به‌عنوان مثال اگر سرور فقط با حافظه‌های DDR3 سازگار است، خب مسلماً باید این گزینه را در نظر بگیرید. همچنین باید دو گزینه مهم که در این مطلب به‌طور کامل در مورد آن صحبت کردیم یعنی Buffered registered و Unbuffered Registered را نیز در نظر بگیرید. نکته‌ی دیگری که باید در هنگام خرید در نظر بگیرید ویژگی ECC است که شاید باعث بالا رفتن قیمت رم شود اما به‌طور یقین مقاومت و امنیت را در سرور تضمین خواهد کرد.