امروزه با پیشرفت تکنولوژی سرعت و عملکرد بالا در سرورها از اهمیت بالایی برخوردار است. این در حالی است که در گذشته برای افزایش سرعت و عملکرد در سیستمها نیاز به تعویض مادربرد بود اما شرکتهای فناوری با ارائه سختافزارهای جانبی این مشکل را برطرف کردهاند. رایزر سرور یکی از این قطعات جانبی است که با فراهم کردن فضای اضافی برای هدایت و مدیریت بهبود سیستمهای رایانهای و سرورها، کاربرد گستردهای دارد و در نصب، حذف یا جایگزینی قطعات جدید بسیار کمک میکند. ما در این مقاله به این موضوع می پردازیم که رایزر سرور چیست؟
⏲ زمان تخمینی مطالعه: 7 دقیقه
فهرست موضوعات
رایزر سرور چیست؟
رایزر سرور (riser server) که با نام رایزر کارت سرور (riser server card)، کارت افزایش یا کارت توسعه (expansion card) نیز شناخته میشود، یک جز سختافزاری است که با هدف افزایش سرعت سرور مورد استفاده قرار میگیرد.
این قطعه برای گسترش عملکرد مادربرد روی شکاف اسلات نصب میشود و اسلاتهای گسترش اضافی (additional expansion slots) را برای سایر اجزا مانند کارتهای رابط شبکه، کارتهای صدا و … فراهم میسازد. کارت رایزر سرور در سیستمهایی که دارای مشخصات پایین و فضای محدود برای کارتهای توسعه هستند، بهشدت مفید می باشد؛ زیرا این ویژگی باعث میشود که کاربران بتوانند قطعات سختافزاری موردنیاز برای ارتقای سرور را روی آن نصب کنند.
معرفی محصول: کارت رایزر DL360,380,560 Gen10 x8/x16/x8
دلایل استفاده از رایزر سرور چیست؟
بهطورکلی، کارت رایزر سرور میتواند قطعهی بسیار مفیدی برای گسترش قابلیتها و عملکرد یک سیستم باشد، بهویژه در شرایطی که فضا یا گزینههای سفارشیسازی محدود است. از دیگر دلایل استفاده از رایزر سرور میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- محدودیتهای فضایی: برخی از سیستمهای رایانهای و سرور ممکن است فضای محدودی برای شکافتهای توسعه داشته باشند. یک کارت رایزر میتواند شکافهای اضافی را به شکل فشردهتری ارائه دهد.
- سفارشیسازی: کارتهای رایزر به گونهای طراحی شدهاند که انواع خاصی از اسلاتهای توسعه یا کانکتورهایی را که ممکن است در مادربورد در دسترس نباشند، را برای کاربران فراهم سازند. در واقع این کارتها قابلیت سفارشیسازی با توجه به نیازهای هر شخص را دارند.
- فراهم کردن فضای خنکسازی بهبود یافته: یکی دیگر از قابلیتهای کارتهای رایزر این است که میتوانند برای بهبود خنکسازی سرور به کار روند؛ زیرا امکان اضافه کردن فنهای اضافی با توجه به این قطعه در سیستمهای گوناگون وجود دارد.
- قابلیت ارتقا: قابلیت ارتقا یکی از بارزترین دلایل استفاده از کارت رایزر سرور است. کاربران با استفاده از این ویژگی میتوانند بدون نیاز به تعویض مادربورد، قطعات جدیدی را به سیستم خود اضافه کنند یا ارتقا دهند.
معرفی محصول: رایزر دوم HPE Secondary Riser Board DL380 G9
انواع رایزر سرور
امروزه انواع مختلفی از رایزر سرور وجود دارد که هر کدام از آنها قابلیتها و ویژگیهای متعددی را در اختیار کاربران قرار میدهد که عبارتند از:
- کارت رایزر PCI (PCI riser card): این نوع کارت رایزر سرور اسلاتهای PCI (Peripheral Component Interconnect) یا دستگاه های جانبی را به سیستم اضافه میکند. بیشتر از این کارت در سرورها و ایستگاههای کاری استفاده میشود.
- کارت رایزر PCIe (PCIe riser card): این نوع کارت رایزر، اسلاتهای PCIe را به سیستم اضافه میکند. این کارت بیشتر در سرور و ایستگاههای کاری پیشرفته که سرعت انتقال داده در آنها اهمیت دارد، مورد استفاده قرار میگیرد.
- کارت رایزر AGP (AGP riser card): این نوع کارت سرور رایزر بهطور خاص برای کارتهای گرافیک طراحی شده است و اسلات های اضافی AGP را به سیستم اضافه میکند. از این کار بیشتر در سیستمهای بازی و ایستگاه های کاری که به گرافیک با کارایی بالا نیاز دارند، استفاده میشود.
- کارت رایزر ISA (ISA riser card): این نوع کارت رایزر اسلاتهای ISA اضافی را به یک سیستم اضافه میکند و بیشتر در سیستمهای قدیمی که نیاز به گسترش ISA دارند، استفاده میشود.
- کارت رایزر AMR/CNR (AMR/CNR riser card): این نوع کارت رایزر اسلاتهای اضافی AMR یا CNR را به سیستم اضافه میکند و بیشتر در سیستمهای قدیمیتری که به گسترش AMR یا CNR نیاز است، کاربرد دارد.
معرفی محصول: رایزر دوم HPE Secondary Riser Board DL380 G9
کارت رایزر PCIe چیست؟
کارت رایزر PCIe یک قطعهی سختافزاری جانبی است که این امکان را برای کاربران فراهم میسازد تا کارتهای گرافیکی و دیگر کارتهای پردازشی را به سیستم متصل کنند. این کارتها به واسطهی اتصال به پورت PCIe که مخفف Peripheral Component Interconnect Express، و به معنای اتصال سریع اجزای جانبی است، ارتباط با دستگاه اصلی برای انتقال دادهها را فراهم میسازد.
در بیشتر مواقع، کارت رایزر PCIe بهعنوان یک راهحل برای افزایش قابلیتها و ارتقای سیستم به کار میرود. بهعنوان مثال، با استفاده از کارت رایزر PCIe، کاربران میتوانند یک کارت گرافیکی دیگر به سیستم خود اضافه کنند و امکان اجرای بازیهای سنگین و یا کارهای گرافیکی را با سرعت بیشتری داشته باشند. همچنین، کارت رایزر PCIe میتواند به عنوان یک راهکار برای افزایش تعداد درگاههای PCIe در سیستم مورد استفاده قرار گیرد. این ویژگی برای کاربرانی که از دستگاههایی مانند کارتهای صدا و شبکه استفاده میکنند، بسیار مفید خواهد بود.
معرفی محصول: سرور HPE Proliant DL380 Gen10
رایزر کارت سرور اچ پی
کارت رایزر سرور اچ پی با توجه به نسل سرور و مدلهای خاص در انواع مختلفی وجود دارد. بیشتر کارتهای رایزر سرور اچ پی برای افزایش تعداد PCIe و سایر اسلاتهای توسعه در سرور کاربرد دارند. برخی از مشخصات کلی که در بیشتر کارت های سرور اچ پی وجود دارند، عبارتند از:
- فرم فاکتور: کارت رایزر سرورهای اچ پی با فرم فاکتورهای رکمونت، ایستاده و تیغهای سازگاری دارند.
- پشتیبانی از PCIe: کارت سرور رایزر HP از یک یا چند اسلات PCIe 3.0 یا جدیدتر، با تعداد خطوط مختلف مانند x4، x8، x16 پشتیبانی میکند.
- اسلاتهای توسعه: بسته به مدل سرور، کارت رایز از انواع شکافهای توسه مانند PCI-X یا اسلات کارت میانی برای سرورهای Blade پشتیبانی میکند.
- ویژگیهای اضافی: برخی از کارت های رایزر سرور اچ پی دارای امکانات اضافی مانند کنترلرهای RAID یکپارچه، رابطهای شبکه یا آداپتورهای ذخیرهسازی هستند.
معرفی محصول: سرور HP DL360 G9
نقش رایزر کارت در افزایش کارایی سرورهای HP
رایزر کارت در سرورهای HP یکی از اجزای مهم و کارآمد است که به کاربران اجازه میدهد تعداد اسلاتهای بیشتری را برای اتصال کارتهای توسعه مانند کارت شبکه، کارت گرافیک یا کنترلرهای ذخیرهسازی فراهم کنند. این ویژگی بهویژه در سرورهای پرکاربرد و مراکز داده، جایی که نیاز به گسترش ظرفیت و کارایی وجود دارد، اهمیت زیادی پیدا میکند. رایزر کارت با افزودن قابلیت ارتقاء و انعطافپذیری به سرور، به افزایش کارایی آن در پردازش دادهها کمک کرده و امکان اضافه کردن سختافزارهای بیشتر برای انجام عملیات سنگین را فراهم میسازد.
بررسی اهمیت رایزر کارت در سرورهای نسل جدید HP
با خرید سرور hp، مانند سرورهای سری ProLiant، با ارائه پشتیبانی از رایزر کارتهای چندگانه، انعطافپذیری بالایی را در استفاده از منابع سرور به ارمغان میآورند. این نسل از سرورها به دلیل پشتیبانی از سختافزارهای نوین، به شرکتها امکان میدهند که عملکرد سیستم خود را برای انجام کارهای پیچیده و پردازشهای سنگین بهینهسازی کنند. رایزر کارتها در این سرورها نقش اساسی دارند؛ زیرا با افزودن قابلیت اتصال به کارتهای بیشتر، بهرهوری و عملکرد کلی سرور را ارتقا میدهند و به تیمهای فناوری اطلاعات کمک میکنند تا سرورهای خود را مطابق با نیازهای متغیر کسبوکار گسترش دهند.
آیا سرور شما نیاز به رایزر کارت دارد؟
اگر به دنبال ارتقای سرور HP خود هستید و میخواهید از آن برای انجام کارهایی مانند مجازیسازی، پردازش دادههای حجیم، یا بازیابی اطلاعات استفاده کنید، اضافه کردن رایزر کارت میتواند گزینهای مناسب باشد. با استفاده از رایزر کارت، شما میتوانید کارتهای بیشتری به سرور خود متصل کرده و آن را برای اجرای وظایف تخصصیتر آماده کنید. این امکان به خصوص در سرورهایی که برای نیازهای پیشرفته طراحی شدهاند، اهمیت پیدا میکند و باعث افزایش انعطافپذیری و قابلیتهای توسعه آنها میشود.
کابل رایزر چیست؟
کابل رایزر (Cable Riser) یک نوع کابل شبکه است که برای اتصال شبکههای کامپیوتری، تجهیزات صوتی – تصویری، دوربینهای مداربسته و سایر دستگاههای ارتباطی مورد استفاده قرار میگیرد.
یکی از ویژگیهای مهم کابل رایزر، این است که مقاومت بسیار بالایی در برابر آتشسوزی دارد. بنابراین، این کابل برای استفاده در محیطهایی که به دلایلی احتمال وقوع آتش سوزی وجود دارد، بسیار مناسب است. با اینحال بیشتر از این کار در ساختمانهای اداری، تجاری و مسکونی استفاده می شود که ارتباطات شبکهای در این محیطها از اهمیت بالایی برخودار است.
نصب رایزر سرور
نصب کارت رایزر سرور با توجه به نوع کارت و مدل سرور میتواند متفاوت باشد. با اینحال مراحل کلی نصب این قطعه عبارت است از:
- ابتدا مطمئن شوید که سیستمتان قابلیت نصب رایزر را دارد و سیستمعامل سرور با آن سازگار است.
- سرور و همهی دستگاههای جانبی متصل به آن را خاموش کنید.
- تمام کابلهای برق و خارجی را از سرور جدا کنید.
- درب سرور را بردارید و کارت رایزر PCIe را روی شیار اسلات توسعه به سمت پایین محکم فشار دهید تا کارت به درستی روی برد سیستم قرار گیرد.
- پس از نصب رایزر در سرور باید فایل آن را دانلود و روی سرور خود نصب و اجرا کنید.
- پس از نصب برنامه رایزر باید مواردی مانند نصب و پیکربندی درایورهای مورد نیاز رایزر و تنظیمات BIOS سرور را انجام دهید.