سرورهای کنونی نیازمند قابلیت‌های گسترده‌ای هستند که معمولاً با کارت‌های توسعه محقق می‌شود. رایزر کارت‌ها در این میان نقش مهمی داشته و امکان بهره‌برداری بهینه از فضای محدود سرور را ممکن می‌سازند. رایزر کارت چند پورت به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین راه‌حل‌ها شناخته می‌شود. در این ارتباط، مقایسه Riser Card تک و چند پورت اهمیت ویژه‌ای در ارتقای سرور با رایزر داشته و انتخاب درست بین این نمونه‌ها تأثیر مستقیمی بر عملکرد کلی سیستم خواهد داشت.
⏲ مدت زمان تخمینی مطالعه: 10 دقیقه
فهرست موضوعات
رایزر کارت چیست و چه کاربردی دارد؟
رایزر کارت یک مدار الکترونیکی است که به عنوان واسطه بین مادربرد و کارت‌های توسعه عمل می‌کند. این قطعه اساساً جهت قرارگیری کارت‌ها را تغییر داده و به آن‌ها اجازه نصب در زوایای مختلف را می‌دهد. بدون استفاده از رایزر، بسیاری از کارت‌های مهم نظیر شبکه یا RAID در سرورهای فشرده قابل نصب نخواهند بود.
رایزر کارت چند پورت به طور خاص در محیط‌های سرور اهمیت ویژه‌ای دارد چرا که محدودیت ارتفاع در رک‌های استاندارد مسئله‌ای جدی محسوب می‌شود. ارتقای سرور با رایزر از طریق این مدارها با تغییر موقعیت کارت‌ها از حالت عمودی به افقی، استفاده حداکثری از فضای موجود را ممکن می‌سازند. ضمناً جریان هوای داخلی سرور نیز با این ترتیب بهتر تنظیم شده و کارایی خنک‌کاری افزایش می‌یابد.
عملکرد این قطعات در سرورهای 1U که دارای ارتفاع محدود 1.75 اینچ هستند، بیش از سایر مدل‌ها حائز اهمیت است. رایزرها امکان نصب چندین کارت توسعه در این فضای کوچک را ایجاد کرده و انعطاف‌پذیری لازم برای پیکربندی‌های مختلف را تأمین می‌کنند. همچنین مدیریت کابل‌کشی داخلی نیز با استفاده از این مدارها ساده‌تر شده و احتمال بروز مشکلات فنی کاهش می‌یابد.
رایزر کارت چند پورت چیست؟ چه مزایایی دارد؟
رایزر کارت چند پورت نوعی پیشرفته از رایزرهای معمولی بوده و دارای دو یا چند اسلات PCI Express برای اتصال همزمان کارت‌های مختلف است. این مدارها برخلاف نمونه‌های تک اسلات، قابلیت پشتیبانی از چندین دستگاه را در یک واحد داشته و فضای بیشتری برای توسعه سیستم ایجاد می‌کنند.
یکی از مهم‌ترین مزایای رایزر کارت چند پورت صرفه‌جویی قابل توجه در فضای فیزیکی سرور است. به جای نصب چندین رایزر جداگانه، می‌توان با یک واحد نیاز چندین کارت را برطرف ساخت. این موضوع علاوه بر بهینه‌سازی فضا، هزینه‌های خرید و نگهداری را نیز تقلیل داده و مدیریت سیستم را ساده‌تر می‌نماید.
از نظر اقتصادی نیز رایزر کارت چند پورت مقرون به صرفه‌تر است زیرا قیمت یک واحد چند اسلات معمولاً کمتر از مجموع چندین رایزر تک پورت است. همچنین تمرکز اتصالات در یک نقطه، پیچیدگی کابل‌کشی را کاهش داده و احتمال خرابی‌های ناشی از اتصالات متعدد را کم می‌کند. این ویژگی‌ها رایزر کارت چند پورت را به انتخابی مناسب برای مراکز داده و سرورهای پرکاربرد تبدیل می‌کند.
مدیریت بهتر منابع سیستم نیز از دیگر فواید این نوع رایزرها محسوب می‌شود. امکان توزیع بار پردازشی بین کارت‌های مختلف، بهبود عملکرد کلی سیستم را به همراه دارد. علاوه بر این، ارتقای سرور با رایزر از طریق رایزر کارت‌های چند پورت بهتر تضمین شده و سرمایه‌گذاری طولانی‌مدت محافظت می‌شود. مقایسه Riser Card تک و چند پورت در این زمینه نشان می‌دهد که گزینه‌های چند پورت قابلیت ارتقای بیشتری دارند.
رایزر کارت DL380 G10 x16/x16
مقایسه رایزر تک پورت و چند پورت
|
ویژگی |
رایزر تک پورت |
رایزر کارت چند پورت |
|
تعداد اسلات |
1 اسلات |
2-4 اسلات |
|
فضای اشغالی |
کم |
متوسط |
|
قیمت |
پایین |
متوسط تا بالا |
|
انعطاف‌پذیری |
محدود |
بالا |
|
مدیریت کابل |
ساده |
پیچیده‌تر |
|
قابلیت ارتقا |
محدود |
عالی |
|
پشتیبانی پهنای باند |
کامل |
مشترک |
|
کاربرد بهینه |
نیازهای ساده |
مراکز داده |
تفاوت‌های جدول فوق نشان می‌دهد که انتخاب بین این دو نوع بستگی به نیازهای خاص هر سازمان دارد. رایزرهای تک پورت برای کاربردهای ساده و بودجه‌های محدود مناسب‌تر هستند، در حالی که رایزر کارت چند پورت برای محیط‌های پیچیده و قابل ارتقا انتخاب بهتری محسوب می‌شود. هر دو نوع مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارند که باید در فرآیند تصمیم‌گیری مورد توجه قرار گیرند.
انتخاب رایزر مناسب بر اساس نیاز سرور
تعیین نوع رایزر مناسب نیازمند تحلیل دقیق شرایط موجود و برنامه‌ریزی برای آینده است. عوامل متعددی در این انتخاب دخیل هستند که نادیده گرفتن هر کدام ممکن است منجر به مشکلات عملکردی یا محدودیت‌های توسعه شود. مقایسه Riser Card تک و چند پورت در مرحله برنامه‌ریزی ارتقای سرور با رایزر اهمیت ویژه‌ای داشته و رایزر کارت‌های چند پورت معمولاً برای سازمان‌هایی که نیاز به انعطاف‌پذیری بیشتر دارند، انتخاب مناسب‌تری هستند.
بررسی پشتیبانی مادربرد
مادربرد سرور نقش تعیین‌کننده‌ای در سازگاری با انواع رایزر کارت چند پورت ایفا می‌کند. برخی مادربردها قابلیت تقسیم پهنای باند PCIe را نداشته و بنابراین نمی‌توانند از عملکرد همزمان چندین کارت پشتیبانی کنند. بررسی مستندات فنی قبل از خرید اجتناب‌ناپذیر است تا از سازگاری کامل اطمینان حاصل شود.
ویژگی Bifurcation یا تقسیم‌بندی PCIe از جمله قابلیت‌های مهمی است که باید در مادربرد موجود باشد. این ویژگی امکان تقسیم یک اسلات PCIe x16 به چندین اسلات کوچک‌تر را می‌دهد. رایزر کارت سرور hp معمولاً با مادربردهای این برند سازگاری کاملی دارد اما همچنان نیاز به تأیید مشخصات است.
برق‌رسانی مناسب نیز از عوامل حیاتی محسوب می‌شود زیرا رایزر کارت‌های چند پورت نیاز برقی بیشتری نسبت به نمونه‌های تک اسلات دارند. بررسی ظرفیت منبع تغذیه و اطمینان از تأمین برق کافی برای تمام قطعات ضروری است. عدم رعایت این نکته ممکن است باعث ناپایداری سیستم یا حتی خرابی قطعات شود.
توجه به سرعت و پروتکل کارت شبکه
کارت‌های شبکه مدرن نیازمند پهنای باند قابل توجهی هستند که باید در انتخاب رایزر کارت چند پورت مدنظر قرار گیرد. هنگامی که چندین کارت به یک رایزر متصل می‌شوند، پهنای باند کل بین آن‌ها تقسیم شده و ممکن است عملکرد تک تک کارت‌ها کاهش یابد. محاسبه دقیق نیاز پهنای باند قبل از خرید اهمیت بالایی دارد.
کارت‌های شبکه 1 گیگابیتی معمولاً نیاز کمی به پهنای باند داشته و می‌توانند بدون مشکل در رایزر کارت چند پورت کار کنند. اما کارت‌های 10 گیگابیتی و بالاتر نیاز به پهنای باند بیشتری دارند که ممکن است با محدودیت مواجه شوند. در این موارد باید بین تعداد کارت‌ها و عملکرد هر کدام تعادل برقرار کرد.
پروتکل‌های مختلف شبکه نیز نیازهای متفاوتی دارند که باید در نظر گرفته شود. کارت‌های Fiber Channel، InfiniBand یا کارت‌های ذخیره‌سازی SAS نیازمند پهنای باند اختصاصی هستند. رایزر کارت‌های چند پورت باید قابلیت پشتیبانی از این پروتکل‌ها را داشته باشند تا عملکرد مطلوب حاصل شود. همچنین سازگاری با نسل‌های مختلف PCIe نیز اهمیت دارد.
رایزر دوم HPE DL380 Gen9
نکات مهم هنگام خرید رایزر کارت برای سرور HP
خرید رایزر کارت چند پورت برای سرورهای HP نیازمند دقت در جزئیات فنی و کیفی مناسب است. سرورهای HP معمولاً استانداردهای خاصی دارند که باید در انتخاب رایزر رعایت شود. استفاده از قطعات غیراورجینال ممکن است منجر به مشکلات سازگاری یا حتی لغو گارانتی سرور شود.
کیفیت ساخت از مهم‌ترین عوامل در انتخاب رایزر کارت چند پورت است. رایزرهای نامرغوب ممکن است باعث تداخل سیگنال، افت عملکرد یا حتی خرابی کارت‌های گران‌قیمت شوند. انتخاب برندهای معتبر و دارای سابقه مثبت در ساخت قطعات سرور ضروری است تا از استحکام و پایداری طولانی‌مدت اطمینان حاصل شود.
بررسی گواهینامه‌های فنی و استانداردهای ایمنی نیز اهمیت دارد. رایزر کارت چند پورت باید دارای تأییدیه‌هایی نظیر FCC، CE و سایر استانداردهای بین‌المللی باشد. این گواهینامه‌ها نشان‌دهنده رعایت الزامات فنی و ایمنی در فرآیند تولید است. پشتیبانی فنی تولیدکننده نیز عاملی مهم در تصمیم‌گیری محسوب می‌شود زیرا ممکن است در آینده نیاز به راهنمایی یا عیب‌یابی باشد.
قیمت نیز عامل تأثیرگذاری است اما نباید تنها معیار انتخاب باشد. رایزر کارت چند پورت ارزان معمولاً کیفیت پایین‌تری داشته و ممکن است در بلندمدت هزینه‌های بیشتری را تحمیل کند. سرمایه‌گذاری در قطعات باکیفیت از ابتدا، صرفه‌جویی قابل توجهی در هزینه‌های نگهداری و تعویض خواهد داشت.
پیشنهاد مطالعه بیشتر: راهنمای کامل تبدیل هارد SAS به SATA در سرور
سوالات متداول درباره رایزر کارت سرور
در ادامه به برخی سوالات متداول در ارتباط با رایزر کارت سرور پاسخ می‌دهیم:
آیا می‌توان رایزر را به‌صورت دستی نصب کرد؟
نصب رایزر کارت‌های چند پورت معمولاً کار پیچیده‌ای نیست و اکثر متخصصان IT می‌توانند این کار را انجام دهند. فرآیند شامل خاموش کردن سرور، باز کردن شاسی، قرار دادن رایزر در اسلات مناسب و اتصال کابل‌های برق است. البته رعایت اصول ایمنی و مراجعه به راهنمای فنی سرور ضروری است تا از آسیب دیدن قطعات جلوگیری شود.
تفاوت رایزر عمودی و افقی چیست؟
رایزرهای عمودی کارت‌های توسعه را در همان جهت اولیه قرار می‌دهند در حالی که رایزر کارت‌های چند پورت افقی آن‌ها را به صورت موازی با مادربرد نصب می‌کنند. انتخاب نوع رایزر بستگی به طراحی داخلی شاسی، نیازهای خنک‌کاری و محدودیت‌های فضایی دارد. هر دو نوع کاربردهای خاص خود را دارند.
آیا استفاده از رایزر تقلبی خطرناک است؟
استفاده از رایزر کارت‌های چند پورت تقلبی یا بی‌کیفیت ریسک‌های جدی برای سرور دارد. این محصولات ممکن است دارای نقص در مدارات، کیفیت پایین مواد یا عدم رعایت استانداردهای ایمنی باشند. نتیجه ممکن است آسیب به کارت‌های گران‌قیمت، ناپایداری سیستم یا حتی خرابی کل سرور باشد. بنابراین همیشه از منابع معتبر خرید کنید.
آیا رایزر کارت در عملکرد کارت توسعه تأثیر دارد؟
رایزر کارت‌های چند پورت با کیفیت تأثیر منفی قابل توجهی بر عملکرد ندارند اما کاهش جزئی در سرعت انتقال داده ممکن است رخ دهد. این کاهش معمولاً در حد چند درصد بوده و برای اکثر کاربردها قابل چشم‌پوشی است. رایزرهای نامرغوب اما می‌توانند افت عملکرد قابل توجهی ایجاد کنند.
جمع‌بندی
انتخاب بین رایزر تک پورت و رایزر کارت چند پورت تصمیمی است که بر روی عملکرد، انعطاف‌پذیری و هزینه‌های آینده سرور تأثیر خواهد گذاشت. رایزر کارت‌های چند پورت اگرچه سرمایه‌گذاری بیشتری نیاز دارند اما برای سازمان‌هایی که نیاز به رشد و توسعه دارند، انتخاب منطقی‌تری هستند. این قطعات امکان نصب چندین کارت توسعه در فضای محدود را ممکن ساخته و مدیریت سیستم را ساده‌تر می‌کنند.
مقایسه Riser Card تک و چند پورت نشان می‌دهد که هر دو نوع مزایای خاص خود را دارند. رایزرهای تک پورت برای نیازهای ساده و بودجه‌های محدود مناسب‌تر هستند، در حالی که نمونه‌های چند پورت برای محیط‌های پیچیده و قابل ارتقا بهتر عمل می‌کنند. ارتقای سرور با رایزر نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و در نظر گیری عوامل متعددی است که در این مطلب به آن‌ها پرداخته شد.
در نهایت، رایزر کارت چند پورت برای مدیران فناوری که به دنبال بهینه‌سازی منابع و آمادگی برای نیازهای آینده هستند، سرمایه‌گذاری هوشمندانه‌ای است. کلید موفقیت در انتخاب قطعات باکیفیت، بررسی سازگاری با سیستم موجود و در نظر گیری برنامه‌های توسعه آینده نهفته است.